İşaret dilinin enternasyonal olduğu sanılır ancak onlar da tıpkı dilde ve kültürde olduğu gibi coğrafya değiştikçe farklılaşır. Eğer sözcüklerinize eşlik eden bazı el hareketlerini sıklıkla kullanıyorsanız, seyahatinizden önce kısa bir araştırma yapmanızda fayda var. Zira kimi jest ve mimikler tahmin edemeyeceğiniz kadar farklı anlamlara gelebilir ve söylemek istediğiniz her ne ise turist olarak gittiğiniz ülkedeki anlamı hiç de sandığınız kadar masum olmayabilir. İyisi mi yaban ellerde yanlış anlaşılmak istemiyorsak, elimize kolumuza sahip çıkalım. Bilmediğimiz sularda yüzmeyi öğrenene dek temkini elden bırakmayalım.
ABD’den dünyaya yayılan, tüm rock severlerin eline yapışan bu işarete, sallanan kafaların, dinlenen heavy metal, rock, hard rock gibi müziklerin eşliğinde rastlanır. Ve bu haliyle dünya çapında sayıca hatırı sayılır bir grubun da ait olduğu ideolojiyi yansıtır. Ancak gözlerimizi İtalya, Portekiz, İspanya, Brezilya, Kolombiya’ya çevirdiğimizde işin rengi bütünüyle değişir. Siyah tişörtlü, karanlık giyimli görüp dedeniz sandığınız, metal sever olduğuna neredeyse emin olduğunuz birine, samimi bir selam için elinizi kaldırıp “Rock Forever” mesajı verdiğinizi sandığınızda, ona “boynuzlandın adamım” demiş oluyorsunuz. Güneyli arkadaşımız hiç tanımadığı birinden, “Eşin seni aldatıyor!” mesajı alsa ne hisseder dersiniz? Bizce ne biz duyalım ne de o söylesin! Bu masal sorunsuzca burada bitsin, olaysız dağılalım! Zira konu oldukça hassas!
Dalgıçların sıkça kullandığı bir işarette sıra! Dalışlar genelde ekip halinde yapılır ve derine inildikçe dolayısıyla basınç seviyesi arttıkça ekip kendi içinde güvenlik kontrolü yapmak için yoklama molası verir! Bu sırada daha derine gitmek için hazır olanlar, gayet iyi olduklarını ifade etmek için, bu işareti kullanırlar. Etiyopya, Brezilya ve bazı Avrupa ülkelerinde ise bu işaret eşcinsellik anlamına gelir. Fransa’da sıfır, Japonya’da para demektir. Meksika’da ise seks manasına gelir. Meksikalı erkekler birlikte olmak istedikleri kadınlara bu yolla mesaj gönderir.
Tadına doyamadığımız, neredeyse parmaklarımızı yiyecek kadar sevdiğimiz yemekler esnasında, özellikle de ağzımız doluyken, yediğimizin nasıl da leziz olduğunu aceleyle anlatmak için tüm parmaklarımızı birleştirir, yüzümüze de mest olduğumuzu anlatan bir ifade yerleştiririz. “Immhh ımmh…” yapmayı da ihmal etmeyiz. Kısaca “çok güzel” demek olan birleşik parmaklar dünyanın her yerinde aynı mesajı verir mi dersiniz? İtalya’da bu işaret bir soru cümlesini karşılıyor ve “Bu nedir?” demek oluyor! Yediğiniz şeyin muhteviyatını merak ediyorsanız, birleştirin parmaklarınızı. Kongo’da, “küçük bir miktar” manasına gelen işaret, porsiyon büyüklüğünü belirleme aracı olarak kullanılıyor. Malta’da ise bu masum işareti uzunca bir cümle karşılıyor; “İyi birine benziyorsun ama aslında kötüsün!” Mısır’da ise, siz yemeğin lezzetine doyamaz, bir yandan da tadına övgüler yağdırmak için şu meşhur işaretinizi yaparken, aslında “1dk bekle” demek istiyor, muhtemelen bir hayli garip görünüyorsunuz.
Başparmağınızı havaya kaldırıp, bedava yolculuk için şansınızı deneyebilirsiniz. Hemen hemen tüm dünyada, elinde gideceği yerin yazılı olduğu bir kâğıt ve başparmağı havada biri varsa, bu o kişinin otostopçu anlamına gelir. Maceracı biri olduğu hakkında fikir dahi yürütülebilir. Yine dünyanın ABD, Kanada, Rusya, Avustralya başta olmak üzere, Türkiye de dahil bir çok ülkede, “onay” anlamı taşır! Ok! Ancak İran, Irak, Afganistan, Batı Afrika gibi kimi ülkelerde, “hadi oradan!” anlamına geldiği biliniyor. Ve bizce bu konu oldukça kafa karıştırıyor. Diyelim ki İran’da bir restorana gittiniz, servis elemanı size yemek istediğiniz yemeğin miktarının yeterli olup olmadığını soruyor, siz de yeterli anlamına geldiğini zannettiğiniz “ok” işaretini yapıyorsunuz. Ancak o “hadi oradan” dediğinizi zannediyor. Bu mana biraz garip! Ne başınıza dert açar ne de komik karşılanır! Sadece kafa karıştırır.
Bizim kültürümüzde “küstüm oynamıyorum” anlamına gelen, karşı tarafın katılımını gerektiren bu teklif işareti, işaret parmağı ile orta parmağın birbirini kucaklamasıyla oluşur. Küs, boz gibi teklifler eşliğinde küsülecek arkadaşa uzatılır, karşılıklı bir karar gerektirir. Özellikle Amerikan ve İngiliz filmlerde sıkça rastlarsınız, başına bir bela geleceğini anlayan ya da öyle bir beklentisi olmasa da şanslı olmayı dileyen kimseler, ellerini küs işareti yapar, gözlerini sıkıca yumar ve dileğini gönülden tutar! Bu çapraz parmak hareketi yaygın olarak “iyi şans” anlamına gelir. Vietnam konudan tamamen bağımsız bir anlam yüklemiştir bu işarete. Nedeni henüz bilinemese de kadın cinsel organı anlamına gelir. Bir de gizli saklı yapıldığında yalan söylemeyi legalleştirir, verilen sözleri geçersiz kılar.
Özellikle İngiliz romantizmiyle karışık erotizminde “gel buraya” anlamına gelen işarete sıkça rastlanır. Esas kadının sevdiği erkeği bir eliyle kravatından odasına sürüklerken diğer eliyle bolca vaat içeren “gel buraya” işareti yaptığı sahneleri hatırlarsınız! Hafif hınzır bir tebessümün eşlik ettiği bu işaret genelde tatlı bir aşk çağrısı mesajı taşısa da Filipinler’de durum bir hayli farklı! Filipinlerde gözünüze kestirdiğiniz bir beyefendiye, İngiliz filmlerinden yadigâr bir zaradetle kur yaptığınızı düşünürken hayatınızın ilk ve tek filmini çekiyor olabilirsiniz. Zira Filipinler’de bu hareket oldukça onur kırıcıdır ve hakaret içerir. Yalnızca köpekler bu şekilde çağırılır ve bu davet işareti insanlara yapıldığında bir hayli yanlış anlaşılır.
Biraz barış, biraz “alayına barış” demek olan, manasında eser miktarda isyan barındıran bir işarettir kendisi. ABD’de zafer işareti olarak kullanılırken, Britanya’da isyan anlamına gelir. Bu da mücadele sonucu elde edilmiş, kazanılmış bir zafer anlamlarına gelebilir. Aslına bakarsanız masum bir iki, özetle rakamdır; bazen alkolü fazla kaçırana, başı dönen, yer ayağının altından kayana gösterilmesinin ardından “Bu kaç?” diye sorulduğu da olur! Ama gel gelelim Avustralya’da ipin ucu kaçmış, iki rakamı kavga çıkaracak kadar sinirlendirme yetkisi olan bir küfre dönüşmüştür. Basbayağı “hareket çekme, hareketin alasını görürsün” dalaşındaki harekete dönüşmüştür.
Bir Yorum Yazın
Yorumlar